Gdzie znajdowała się gazeta Larssona Expo? Gdzie umawiał się ze znajomymi Mikael Blomkvist? Jak wygląda okolica, w której mieszkała Lisbeth Salander? Gdzie znajduje się wypasione mieszkanie Blomkvista z widokiem na Stare Miasto? Zapraszam Was na spacer tropem głównych bohaterów sagi Millenium i Stiega Larssona. Gotowe odpowiedzi znajdziecie w poście.
Södermalm miejsce idealne do życia. Moje zachwyty przed poznaniem Larssona.
Cały spacer odbywa się oczywiście na Södermalmie dzielnicy, którą pokazywałam Wam trzy lata temu (w poście Zielony Sztokholm: Södermalm i Langholmen
To wtedy to miejsce skradło moje serce i obiecałam sobie, że szybko tu wrócę, a może nawet na jakiś czas zamieszkam? Klimat jest trudny do porównania z czymkolwiek. Nie pamiętam, kiedy ostatni raz w nowym miejscu tak bardzo potrafiłam sobie wyobrazić swoją codzienną rutynę, swoje życie na różnych etapach. To trochę tak, jakbym znalazła miejsce idealnie spełniające moje wyobrażenia o miejscu do życia. Taka miłość od pierwszego wejrzenia z wizją wspólnej wieczności w jednym!
Czemu o tym piszę? Bo okazało się, że te wszystkie miejsca, które latem 2017 roku zachwyciły mnie bez reszty, gdy jeszcze nie wiedziałam nic na temat Stiega Larssona, oprócz tego, że jest jakiś tam twórca kryminałów o tym nazwisku. Jakie było moje zdziwienie, gdy okazało się, że zarówno mieszkanie Lisbeth Salander, jak i Mikaela Blomkvista znajdują się w miejscach, które urzekły mnie najbardziej podczas mojego spaceru po Södermalmie… Widocznie mamy podobny gust z Larssonem 🙂 Jeśli chcecie zobaczyć jak wyglądają te miejsca w letniej aurze przypominam mój post o Södermalmie.
W takich momentach cieszę się jak dziecko, że mam bloga, na którego wrzuciłam wtedy te wszystkie „ochy i achy” i mogę porównać je z dzisiejszymi spostrzeżeniami, a miłość do Sztokholmu tylko wzrosła. Dziś po kolejnej wizycie w tej części miasta mam poczucie, że poznaliśmy się całkiem nieźle i już mam ochotę wrócić, tutaj by przechadzać się tymi uliczkami.
Södermalm od dzielnicy robotniczej, przez artystyczną po hipsterski raj.
Jeśli tu zaglądacie, to znaczy, że tak samo jak ja kochacie wszystkie byłe dzielnice robotnicze, które zaliczyły społeczny awans do artystycznych, a z czasem hipsterskich. Najwspanialszy w tym procesie urbanistycznego rozwoju jest oczywiście moment na pograniczu artystycznej dzielnicy początku hipsteriady przed totalną komercjalizacją (dzisiejsza Praga Północ). Södermalm przeszedł właśnie taki proces. Niełatwa pod względem topograficznym dzielnica, usytuowana na południe od Starego Miasta i eleganckich dzielnic po drugiej stronie zatoki. Gdy szukam w głowie porównań przychodzi mi na myśl tylko Lizbona i San Francisco. Górzysta forma, niebanalnie ulokowane ulice, które ciągną się w górę i w dół, czasem urywane skalnym przesmykiem, zawijając schodami, zaskakując brakiem przejścia. Nie ma tu oczywistych rozwiązań. To mini labirynt ścieżek ciągnących się w górę i w dół wśród pastelowych zachowanych w jednej tonacji budynków w stylu nordyckiej secesji.
Dziś to najmodniejsza młodzieżowa dzielnica, ale jeszcze w połowie XX wieku był to przede wszystkim robotniczy obszar o wątpliwej sławie. Później nadciągnęli artyści przyciągnięci niskimi cenami najmu, a za nimi (znany schemat) rzemieślnicy, dostawcy materiałów i wszyscy inni, którzy chcieli ogrzać się w cieple artystycznych kręgów.
Tym sposobem, dzielnica doszła do dzisiejszego kultowego statusu. Nie oszukujmy się jednak, niewiele zostało z jej artystycznego, niszowego charakteru. Dziś jest tu zdecydowanie za drogo dla skromnych twórców.
W tej właśnie dzielnicy toczyło się zawodowe życie Larssona, tutaj też odbywa się większa część akcji sagi Millenium, tutaj znajdziemy mieszkania Lisbeth Salander oraz Mikaela Blomkvista. Zapraszam Was na spacer śladem bohaterów i pisarza, zamykając się tylko w granicach tej dzielnicy.
Stieg Larsson. Biografia.
Stieg Larsson, był nie tylko pisarzem kryminałów, ale przede wszystkim zaangażowanym społecznie dziennikarzem, aktywistą, i działaczem. Pozwólcie, że na szybko przybliżę Wam jego biografię, by łatwiej było zrozumieć odwiedzane miejsca.
Kim jest Stieg Larsson?
O tym najlepiej dowiedzieć się z biografii napisanej przez Jana Erika Petterssona o tytule Stieg Larsson. Dziennikarz, pisarz, idealista, w której czarno na białym biograf zdradza nam, gdzie znajduje się Hedeby, gdzie mieszkał, co robił i jak działał Larsson.
Jeśli nie macie ochoty czytać jego biografii, to w skrócie przypomnę Wam kilka fascynujących faktów na temat pisarza, dziennikarza i działacza społecznego jaki był autor sagi Millenium.
Stieg Larsson urodził się w biednej robotniczej rodzinie na północy Szwecji. Jego rodzice przenosili się wielokrotnie w poszukiwaniu pracy, a ich sytuacja materialna i mieszkaniowa była tak słaba, że zdecydowali się oddać syna na wychowanie dziadkom. Tym sposobem Larsson aż do 7 roku życia, przebywał pod ich opieką. Jego dziadek był komunistą i od najmłodszych lat zaszczepił w młodym Stiegu swoje polityczne poglądy, które właściwie nigdy go nie opuściły, nieznacznie zmieniając się, radykalizując i liberalizując, w zależności od środowiska i etapu życia.
Te poglądy determinowały postawę i życiowe wybory Stiega, jak również jego relacje z rodzicami̵ konserwatywnymi socjaldemokratami, którym ciężko było zaakceptować trockistowskie poglądy syna.
Stieg Larsson komunista.
Stieg Larsson szybko dostał się do młodzieżowego ruchu komunistycznego Uczył się prowadzić dyskusje polityczne, posługując się argumentami, których nie dało się zbić. Tym sposobem potrafił pokonać ojca w słownej potyczce już w wieku kilkunastu lat.
Stieg Larsson nastoletnie lata i wczesną młodość spędził pogrążony nad pismami politycznymi, w stosach ksiązek science fiction, nasłuchując radia i zajmując się DX-ingiem, które to ̵ obok politycznych debat ̵ stanowiło kolejną jego pasję. Uwielbiał również czytać politycznie zaangażowane kryminały.
Stieg swoje zainteresowania polityką, gospodarką oraz społeczną sytuacją Szwecji i świata przekuł w dziennikarstwo. Pisał zaangażowane teksty, na których niestety nie zarabiał tak dobrze jak Mikael Blomkvist, którego możemy uznać za alter ego pisarza, ale bogatszego, popularniejszego i bardziej wpływowego. Larsson żył raczej skromnie, dzieląc życie między pracę zarobkową w firmie technologicznej, a pracę w redakcji gazety Expo, która nie przynosiła zbyt wielkiego dochodu. Magazyn ten był jednak na tyle bezkompromisowy, że kilkakrotnie grożono im zniszczeniem czy morderstwem. Jego polityczne zaangażowanie nie było tylko bierną pisaniną. Larsson aktywnie protestował na ulicach Sztokholmu przeciw wojnie w Wietnamie oraz wyjechał do Erytrei. W myśl trockistowskiej zasady, że nie da się uwolnić klasy robotniczej w jednym kraju, dopóki gdzieś ̵ choćby na drugim końcu świata ̵ robotnicy żyją w nędzy i wyzysku. Larsson tym sposobem trafił do Erytrei w 1977r.
Po powrocie do Szwecji zamieszkał w Sztokholmie, a jego życie skupiło się głównie w Södermalmie i na mniej popularnej wyspie Reimersholme (niedaleko Langholmen).
EXPO pierwowzór Milenium. Blomkvist alter ego Larssona.
Im głębiej wchodzimy w życiorys Larssona, tym bardziej Mikael Blomkvist klaruje się nam jako alter ego pisarza. W 1995 roku na Södermalmie Larsson uruchomił EXPO ̵ czasopismo antyfaszystowskie. Jednak nie była to wielka machina jak w Millenium, jednak miewała swoje lepsze momenty, chociaż tych gorszych było zdecydowanie więcej.
Larsson i jego redakcyjni przyjaciele nie bali się pisać bez ogródek, dotykając przemilczanych problemów i nie omijając osób na świeczniku. Tym samym pismo nieraz rozdrażniło prawdziwe szychy co skutkowało pogróżkami śmierci. Raz nawet doszło do zdemolowania ich drukarni. Aktowi dewastacji towarzyszyły nabazgrane na ścianach sprejem pogróżki o zaprzestaniu pisania, o ile nie chcą powtórnej wizyty.
Takie akcje potrafią obudzić w Szwedach poczucie równości ̵ w reakcji na krzywdę Expo trafiło jako bezpłatny dodatek do największych szwedzkich tytułów, więc faszyści osiągnęli efekt odwrotny od zamierzonego. To był jednak najbardziej spektakularny moment Expo, które na co dzień raczej cienko przędło.
Mikael Blomkvist jako alter ego Larssona jest raczej wyobrażeniem dziennikarza o tym, jak chciałby, żeby wyglądało jego życie: praca w dobrze zorganizowanym czasopiśmie, znane nazwisko, wpływowe teksty o sporym nakładzie, piękne mieszkanie z widokiem na Stare Miasto.
Nie potępiam Larssona. Gdybym sama miała stworzyć bohaterkę będącą moją alter ego, usadowiłabym ją przy drewnianym biurku w modernistycznej willi z wielkimi oknami i zacisznym tarasem, pełnej rzeczy z targów staroci, usytuowanej na ul. Finlandzkiej z widokiem na Wysokie Topole, a jej reportaże czytałyby setki tysięcy czytelników. To zrozumiałe.
Jeśli chcecie odnaleźć Expo, to koniecznie kierujcie się pod ten adres: Expo. Adres: Bysistorget 6, 118 21 Stockholm, Szwecja (Södermalm), tuż obok Hornsgatan
Kaffebar Bibistorget 6 ( obok Hornsgatan.)
Na pierwszym piętrze nad kawiarnią, niegdyś Mellqvist Kafebar, dziś Kaffebar Bibistorget 6 mieściła się redakcja Expo. Adres: Bysistorget 6, 118 21 Stockholm, Szwecja (Södermalm), tuż obok Hornsgatan. To przemiła kawiarnia, w której koniecznie trzeba się zatrzymać na kawę i podobnie jak autor usiąść przy szybie i spoglądać na ruchliwa ulice. Pisarz spotykał się tutaj z kontrahentami w celach biznesowych, przeprowadzał wywiady. Nic dziwnego, w końcu ta kawiarnia znajdowała się tuż pod siedzibą jego redakcji.
Dom Stiega Larssona
Adres: osiedle na terenie dawnej fabryki wódki Absolut, wyspa Reimershole.
Larsson nie mógł pozwolić sobie na mieszkanie w okolicach, które zajmował Mikael Blomkvist. Nawet daleki Södermalm był dla niego za drogi. Aby więc odwiedzić osiedle, które zamieszkiwał pisarz, musimy udać się autobusem numer 40 lub 66 aż do końca pętli, na wyspę Reimersholme, gdzie niedaleko byłej fabryki wódki Absolut, mieściła się kryjówka pisarza. Co ciekawe bohaterowie powieści nigdy nie docierają na wyspę, żaden z fragmentów Millenium nie dzieje się w tej okolicy.
Agencja Informacyjna Tidningarnas Telegrambyra miejsce pracy Stiega Larssona.
Larsson, by móc opłacać rachunki i godnie żyć, potrzebował normalnej pracy, dlatego na co dzień pracował w agencji informacyjnej Tidningarnas Telegrambyra. Jeśli Was to interesuje, jej adres to Pięć Fanfar na placu Hotorget (dzielnica Norrmalm). Larsson pracował w ostatnim budynku na dziewiętnastym piętrze. Pisarz niestety nie pracował tu jako dziennikarz, a z powodu braku wykształcenia kierunkowego dostał pracę jako redaktor techniczny.
Osobiście uważam, że bardziej odda nam charakter autora odwiedzenie jego ulubionych miejsc, gdzie przesiadywał z przyjemności na Södermalmie:
- Mellqvist Kafebar (opisana powyżej)
- Kaffe 44 miejsce spotkań aktywistów
- Restauracja Kvarnen to również ulubiona restauracja naszych bohaterów Lisbeth Salander i Mikaela Blomkvista.
- Gotgatan główna ulica dzielnicy Södermalm, którą Larsson przechodził zapewne miliony razy. Pisarz stołował się w McDonaldzie.
- stacja metra Slussen. Pisarz często się stołował również w tym McDonaldzie.
Spacer w zarysie jak poniżej (mapa) pomoże Wam odkryć najważniejsze miejsca związane z Larssonem.
To pierwsza część spaceru śladami sagi Millenium, który odbyłam z Mamą w styczniu tego roku. Kolejna część to podróż tropem głównych bohaterów sagi Millenium Mikaela Blomkvista i Lisbeth Salander. Ten wpis pojawi się na blogu w styczniu 2020 roku.
pozdrawiam ciepło
Jess
This post has already been read 4429 times!
